پتینه کاری(Patina work) در واقع هنر کهنه کردن اجسام است که امروزه در سبک مدرن(Modern style) بسیار رونق یافته و برای تزئین و زیباسازی اشیا و مکان های مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. این هنر(Art) زیبا و بی نظیر بسیار آسان و در عین حال لذت بخش است. پتینه کاری روی چوب یکی از انواع مختلف پتینه کاری است.
پتینه کاری روی چوب به ترکیب چند رنگ و ایجاد لایه های رنگی متفاوت بر روی چوب گفته می شود. با استفاده از هنر پتینه کاری می توان اجسام چوبی را به حالت کهنه در آورد. با کمک بافت های کهنه کاری شده و اکسید شدن می توان روی اجسام شیار هایی ایجاد کرد تا کهنه به نظر برسند. این هنر به عنوان رنگ در ساختار چوبی یا پوشش طبیعی درنظر گرفته شده که با توجه به تیرگی چوب و هر گونه تغییری که در بافت، سطح و رنگ چوب بدست می آید سنجیده می شود. در واقع پتینه کاری روی چوب یکی از روش های زیباسازی لوازم چوبی می باشد.
با این تکنیک شما قادر خواهید بود که لوازم چوبی موجود در منزل را آنتیک کرده یا بر طبق سلیقه و دکوراسیون خود آن ها را کهنه کنید. بنابراین با استفاده از هنر پتینه کاری روی چوب دیگر نیازی نیست تا لوازم چوبی که در منزل وجود دارند و قدیمی شده اند را دور بیندازید. بلکه با صرف هزینه بسیار ناچیزی می توانید این لوازم را آنتیک کرده و دوباره از ان ها استفاده کنید. در این مقاله قصد داریم شما را با هنر پتینه کاری روی چوب و تکنیک‌های آن آشنا کنیم. ممنون از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید.
نکات مهم در پتینه کاری روی چوب
برای پتینه کاری، چوب را خشک و از موادی روی چوب استفاده می کنند تا چوب اکسید و آماده ی رنگ کردن شود. چوب‌ها انواع مختلفی دارند و از نظر بافت و انسجام با یکدیگر متفاوت‌اند و به دو دسته نرم و سخت تقسیم می شوند که هر کدام کارایی خاصی دارند. معروف ترین نوع چوب موجود در بازار ایران چوب روسی است.
رنگ پذیری چوب نسبت به بافت و تراکم چوب متفاوت است. بعضی از رنگ ها ذاتا پوششی هستند. با اجرای آن ها بر روی چوب امکان پیدا بودن موج های چوب وجود ندارد. مانند رنگ های روغنی که در بازار رایج هستند و برای سطوحی مانند دیوارها یا درب و پنجره به کار می روند. هدف اکثر پتینه کاری های روی چوب نمایان بودن رگه ها و گره های چوب است. به طوری که رنگ کلی طرح همزمان عوض شده و در برخی از اجراها کهنه کاری نیز به مراحل افزوده می شود.
نحوه اجرای هنر پتینه کاری چوب
برای پتینه کاری چوب ابتدا در امتداد رگه ها شروع به کشیدن فرچه سیمی بر روی کار می کنند. به نحوی که وقتی در جهت خلاف موج ها روی چوب دست بکشیم شیارهایی را در کار احساس می کنیم. پس از اتمام فرچه کشی سطح کار از رنگ رقیق شده استفاده می کنند. سپس کیلر(Killer) بر سطح چوب می پاشند تا رنگ ها تداخل پیدا نکند. بعد از خشک شدن کیلر در جهت رگه های چوب بتونه کاری یکدست انجام داده و سنباده کشی می کنند.
پس از اتمام سنباده کاری، یک دست کیلر بر روی کار می پاشند و بعد از خشک شدنش پلی استر بر روی آن اجرا می‌شود. با تغییر رنگ بتونه یا رنگ آستر فوری هزاران رنگ بی نظیر خلق می شود که هر کدام چشم انداز خاصی خواهد داشت.
روش های بعدی که برای پتینه کاری چوب استفاده می شود کهنه کاری روی چوب است که بیشتر روی اشیا و مبلمان و مجسمه ها کاربرد دارد. در این روش از شاپان(Shapan)، رنگ های روغنی و پارفین(Paraffin) استفاده می شود و هدف به وجود آوردن یک نمای کهنه کاری شده روی سطوح است.
در برخی از این نوع اجراها در مرحله های پایانی از ماده مخصوص ترک استفاده می کنند تا سطح کار جلوه متفاوتی را به خود بگیرد.این نوع از پتینه روی چوب به روش های مختلفی انجام می شود که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
برای آشنایی با پتینه کاری روی پلی استر بر روی لینک کلیک کنید.
انواع پتینه کاری روی چوب
پتینه با جوهر رنگ
جوهر رنگ نوعی مواد رقیق است که به عنوان آسترهای رنگی در پتینه های جوهری استفاده می شود. چنانچه جوهر رنگ کمی غلظت داشته باشد می توان با تینر فوری و یا الکل صنعتی آن را رقیق کرد. جوهر رنگ را می توان به وسیله پارچه بدون پرز، پیستوله و یا قلمو روی سطح کار کشید. لازم است تا بعد از یک لایه رنگ آمیزی سطح کار کاملا خشک شود. سپس می توان رنگ آمیزی دوم را انجام داد و سپس رنگ آمیزی سوم انجام شود که موجب ناپدید شدن آثار قلمو و پارچه شده و رنگ یکنواختی بر روی چوب به وجود خواهد آورد.
پتینه به وسیله رنگ های حلال در آب
این نوع کار نمی تواند پوشش کلی ایجاد کند و فقط قسمت های روشن چوب را رنگ آمیزی می کند تا گره های چوب بهتر دیده شوند. رنگ های محلول در آب را با روغن بزرگ مخلوط و توسط قلمو بر روی کار بکشید. در همان حالت با دست دیگر و یک پارچه بدون پرز، سطح کار را پاک کنید. این کار باید قبل از خشک شدن رنگ انجام شده و کمی سرعت عمل نیاز دارد.
پتینه روی چوب با لاک الکل
یک قوطی ۱۰۰ گرمی لاک الکل را با یک شیشه الکل اتیلن(ethylene) ترکیب کرده و پتینه کاری را شروع کنید. این تکنیک همانند جوهر رنگ با پنبه و یا دستمال قابل اجراست و بیشتر به منظور حفظ رنگ طبیعی چوب مورد استفاده قرار می گیرد. لاک الکل از خوردگی و نفوذ رطوبت در چوب پیشگیری می کند.
پتینه روی چوب با شاپان
شاپان نوعی پوشاننده چوب است که در اصل قیر آب شده می باشد. شاپان را کمی رقیق کرده و توسط پارچه روی سطح چوب بکشید. حلال شاپان نیز تینر روغنی، نفت و بنزین می باشد. بر اثر تمرین می توانید حرکات زیبایی بر روی سطح کار ایجاد کنید.
پتینه چوب با رنگ روغنی
رنگ های روغنی که اغلب در رنگ آمیزی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند برای پتینه های روغنی روی چوب مناسب می باشند. روش کار نیز به سه صورت زیر متداول تر است:
- با استفاده از رنگ روغنی غلیظ همه سطح چوب را بپوشانید.در انتها با استفاده از رنگ های روشن تر می توانید طرح های دلخواه را بر روی سطح ایجاد کنید.
- ابتدا همانند روش قبلی کل سطح کار را رنگ امیزی کرده و بگذارید کار به طور کامل خشک شود. سپس رنگ طلایی بسیار رقیق را با استفاده از مسواک و یا پارچه بر روی نقاطی از چوب به طور دلخواه استفاده کنید.
- کل کار را با رنگ روغن بپوشانید و در حالتی که رنگ هنوز به طور کامل خشک نشده، مقداری از رنگ را از نقاط مورد نظر پاک کنید. برای این کار از پارچه بدون پرز و کمی تینر روغنی استفاده کنید.
آموزش تکنیک پتینه کاری روی چوب(ادامه مطلب)
سخن آخر
در مجموع می توان تکنیک پتینه روی چوب با رنگ روغن را کمی زیباتر و خلاقانه تر استفاده کرد. برای این منظور بهتر است کار کاملا خشک شود سپس با اسپری های رنگی متضاد به رنگ اصلی کار را تکمیل کنید. با کمی تمرین می توان با دوری و نزدیکی دست، نقاط زیبایی را روی سطح کار با اسپری ایجاد کرد. بهتر است دست از سطح کار نسبتا دور باشد. اسپری از فواصل نزدیکتر از زیبایی کار کم می کند. در این مقاله قصد داشتیم شما را با پتینه کاری روی چوب و تکنیک‌های آن آشنا کنیم. ممنون از اینکه تا پایان این مقاله همراه ما بودید.
چقدر جالب بود. مرسی